چرا؟ چرا این همه مخارج ، دردسر ، وابستگی ،ناراحتی شخصی
به شکل سرفه، بیخوابی ، تحریکات حلق و حنجره و نظایر آن را برای خود ایجاد
میکنند؟
بیشتر مردم مصرف سیگار را در سنین نوجوانی و به خاطر تقلید
از والدین یا سایر افراد سیگاری و یا تقلید از مدلهای سیگاری ، شروع
میکنند. نوجوانان اغلب به خاطر کسب احترام و پذیرش از طرف گروههای همسالان
سیگار میکشند. به این ترتیب تیمی از افراد که درنوجوانی سیگار را تجربه
کردهاند . آن را به عنوان عادت در دوران بزرگسالی نیز ادامه دادهاند.
چرا مردم سیگار میکشند و راههای ترک آن
سال
1492 میلادی وقتی کریستف کلمب و همراهانش ، به منظور رفتن به هندوستان ،
سر از خاک آمریکا در آوردند و قدم به سرزمین کوبای امروزی نهادند و دود
کردن توتون را در نیهای استخوانی که به وسیله بومیان انجام میگرفت مشاهده
کردند هرگز تصور نمیکردند که این وسیله رفع خستگی و تفریح ، روزی به صورت
بلایی خانمانسوز و فاجعهای بزرگ جوامع بشری سراسر جهان را فرا گیرد
و
نه فقط موجب تشنجات روانی و بروز انواع بیماریهای گوناگون بخصوص سرطان
مجاری تنفسی شود. بلکه زیانهای هنگفت مادی را نیز به دنبال داشته باشد. در
کشور ما ایران روزانه بیش از 70 میلیون تومان به منظور مصرف سیگار به دور
ریخته میشود و سالانه حدود 800 میلیون قوطی کبریت صرف روشن کردن مواد
دخانی میکنند. به نظر برخی از پژوهشگران محدود کردن تولید ممنوع کردن فروش
، ترساندن مردم از خطر سرطان و نظایر این اقدامات به هیچ وجه نه فقط در
ترک آن مؤثر نیست بلکه خود موجب ازدیاد اشتیاق معتادین به سیگار میگردد.
منع فروش و محدود کردن تهیه نیز موجب گران شدن سرسام آور میگردد لیکن به
هیچ وجه از مصرف آن نخواهد کاست. برای این کار بهتر است برنامه بلند مدتی
را تدارک ببینند و این کار را از مدارس و کلاسهای مبارزه با بیسوادی و
اندرزگاهها و نظایر آن شروع نمایند. بخصوص استعمال دخانیات را در مجامع و
محافل و اماکن عمومی ممنوع سازند و به ان رنگ اخلاقی بدهند. نهایت امر این
که علاقه و خواست معتادین به دخانیات در ترک اعتیاد و رهایی از این بند
بسیار مؤثر بوده و اراده آنان در پیروی از دستورات بسیار ساده و عملی آن ،
دخالت کامل خواهد داشت.
چرا مردم سیگار میکشند؟
میلیونها انسان در
سراسر جهان سیگار میکشند، دود آن را تنفس کرده و در ظرف مدت کمی آن را
وارد ریههای خود میکنند همه آنها این کار را همه روزه به دفعات مکرر
انجام میدهند چرا؟ چرا این همه مخارج ، دردسر ، وابستگی ،ناراحتی شخصی به
شکل سرفه، بیخوابی ، تحریکات حلق و حنجره و نظایر آن را برای خود ایجاد
میکنند؟
بیشتر مردم مصرف سیگار را در سنین نوجوانی و به خاطر تقلید از
والدین یا سایر افراد سیگاری و یا تقلید از مدلهای سیگاری ، شروع میکنند.
نوجوانان اغلب به خاطر کسب احترام و پذیرش از طرف گروههای همسالان سیگار
میکشند. به این ترتیب تیمی از افراد که درنوجوانی سیگار را تجربه کردهاند
. آن را به عنوان عادت در دوران بزرگسالی نیز ادامه دادهاند. پس به نظر
میرسد که در سیگار یک سری عوامل برانگیزاننده وجود داشته که باعث میشود
علیرغم طعم ناخوشایند سیگار، واکنشهای فیزیولوژیکی مضری که فرد اول بار به
هنگام استعمال سیگار و نیکوتین با آن رو به رو میشود و دانش گسترش یافته
امروزی که میگوید استعمال تنباکو علت سرطان و سایر بیماریهای تهدید کننده
سلامتی است . مردم به مصرف آن ادامه میدهند . طبق نظر انجمن سرطان
آمریکا(ACS) انگیزه استعمال سیگار در 6 مقوله قابل ذکر است:
تحریک:
برخی افراد میگویند، سیگار به آنها کمک میکند که صبحها زودتر از خواب
بیدار شوند تا بتوانند انرژی جسمیشان را سازمان دهند و اغلب بیان میکنند
که مصرف سیگار باعث بالا رفتن ظرفیتهوشیشان میشود. به دست گرفتن سیگار:
بعضی از افراد صرفا از به دست گرفتن سیگار و متعلقات آن همچون فندک لذت
میبرند و به همین دلیل آن را مصرف میکنند. آرامش لذت بخش(تمدد اعصاب) :
بعضی از سیگاریها اظهار میکنند که به خاطر لذت سیگار میکشند. مصرف سیگار
این افراد را به آرامش و لذت واقعی میرساند و غالبا برای تقویت کردن سایر
احساسات لذتبخش نظیر احساساتی چون چشیدن غذا و نوشیدن نوشابههای مختلف آن
را استعمال میکنند هر چند که مصرف سیگار ، جوانههای چشایی را ضعیف
میکند. کاهش احساسات منفی: حدود یک سوم سیگاریها میگویند که سیگار را به
خاطر اینکه به آنها کمک میکند تا به طور موقتی با استرس ، عصبانیت ، ترس ،
اضطراب یا فشار مقابله کنند مصرف میکنند. علاقه داشتن (جذابیت): بعضی از
مردم به مصرف سیگار علاقه دارند و هیچ توضیح دیگری هم برای توجیه این
عادتشان ندارند و علیرغم اثرات تنشزایی که ممکن است از مصرف سیگار کسب
نمایند، نیاز مکرری به آن پیدا میکنند.
عادت: بعضی از سیگاریها فقط
به خاطر عادت آن را روشن میکنند (میکشند). این افراد لذت جسمی یا
روانشناختی چندانی از استعمال سیگار بدست نمیآورند و اغلب آنها بدون اطلاع
از این که آیا واقعا طالب سیگار هستند یا نه، آن را میکشند. وجه تمایز
افراد سیگاری با افراد غیرسیگاری که باعث گرایش آنها به مصرف سیگار میشود
را در عامل استعداد بیولوژیکی برای نیکوتین، تنوع شخصیتی ، ویژگیهای جامعه
شناختی و محیطی و نیاز جهت مقابله با استرس عنوان کردهاند. در تحلیلهای
نهایی ، استعمال سیگار یا هر نوع عادت شبیه آن که رفتاری تهدید کننده و مضر
برای سلامتی است موضوعی شخصی میباشد. در مورد مصرف سیگار هم این انتخاب
میتواند در نهایت انتخابی مهلک باشد و غالبا هم همینطور است.
چگونه سیگار را ترک کنیم؟
اگر
میل دارید سیگار را ترک کنید ترس از سرطان را نادیده بگیرید، بیماری قلب
را فراموش کنید، به هیچ چیز فکر نکنید و به خود هراس راه ندهید به جز یک
موضوع که عمیقا میخواهید دخانیات را کنار بگذارید. 10 مرحله برای ترک
سیگاربسیاری از افراد سیگاری فکر میکنند که ترک سیگار برای آنها کاری
بسیار مشکل و مانعی برطرف نشدنی میباشد. اما بسیاری از افراد واقع بین ترک
سیگار را در یک فرآیند مرحله به مرحله و تدریجی امکانپذیر میدانند. در
اینجا چگونگی این فرآیند، انتظاراتی که همراه این فرآیند وجود دارد و برخی
فعالیتهای لازم برای کمک به شما جهت غلبه بر این مشکل ارائه میگردد
.
1. در مورد ترک سیگار یا کاهش مصرف آن فکر کنید. با دیگران در مورد کشیدن
سیگار صحبت کنید. مشاهده کنید که چگونه افراد غیرسیگاری در برابر افراد
سیگاری واکنش نشان میدهند. به جنبههای منفی کشیدن سیگار بیشتر توجه کنید .
سیگار و دود سیگار را در مقابل آینه وقتی که سیگار میکشید به دقت نگاه
کنید. 2
. اطلاعات بیشتری را درباره ترک سیگار جستوجو نمایید. از
افرادی که سیگار را ترک کردهاند، بپرسید که چگونه آنها توانستند ترک
نمایند. به دوستانتان بگویید که جایگزین سالمی را برای سیگار پیشنهاد
نمایند. وقتی احسا کردید که دوست دارید سیگار بکشید چند لحظه قبل از روشن
کردن سیگار صبر کنید. مواقعی را که میل شما برای کشیدن سیگار زیاد میشود
ورزش نمایید و به روشهای دیگری که به شما در آن شرایط کمک میکند (پاسخ
میدهد) فکر کنید. به خودتان برای این که آگاهی بیشتری نسبت به الگوهای
مصرف سیگارتان (شرایطی که احساس نیاز بیشتری میکنید) بدست آوردهاید پاداش
دهید
. 3. مضرات کشیدن سیگار را تعدیل نمایید (برای مثال تغییر مارک
سیگار ، قبل از اتمام شدن آن را دور بیندازید). مواقعی را که بیشتر یا کمتر
نسبت به روزهای معمول سیگار میکشید یادداشت نمایید . سعی کنید با
تکنیکهای ویژهای استرس خود را کاهش دهید. فعالیتهای جدید سالمی را که با
کشیدن سیگار ناسازگار هستند اتخاذ نمایید. (برای مثال: شنا کردن و ..)
سیگارتان را با مارکی که نیکوتین کمتری دارد تعویض نمایید . خودتان را برای
این که خطر مصرف سیگار را کاهش دادهاید تشویق نمایید.
4. تصمیم بگیرید که ترک کنید (دورهزمانی خاصی را در نظر نگیرید).
5. اقدام به ترک در یک محدوده زمانی.
6. از کشیدن سیگار به مدت 24 ساعت خودداری نمایید.
7. هفته اول را همانند افراد غیرسیگاری سپری نمایید.
8.
تکنیکهای فوقرا به مدت یک ماه انجام دهید . یک برنامه ورزشی منظم را
آغاز نمایید. تکنیکهای کاهش استرس را به فعالیتهای هر هفته خود اضافه
نمایید.
9. این برنامه را به مدت سه ماه ادامه دهید . فعالیتهای ورزشی
را افزایش دهید. به افراد سیگاری به منظور ترک سیگار به صورت داوطلبانه کمک
نمایید.
10. این برنامه را به مدت یک سال ادامه دهید